भारतीय बाजारात सोन्याचे आणि चांदीचे दर कायमच चर्चेचा विषय असतात. विशेषतः अक्षय तृतीया आणि इतर सणांपूर्वी यामध्ये मोठे चढ-उतार पाहायला मिळतात. 17 फेब्रुवारी 2025 रोजी सोन्याच्या किमतीत वाढ झाली असून चांदीच्या दरात किंचित घसरण झाली आहे. अशा बदलांचा गुंतवणूकदारांवर मोठा परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे या घडामोडींचे सखोल विश्लेषण करणे महत्त्वाचे ठरते. पुढील काही दिवसांत हे दर कोणत्या दिशेने जातील, याकडे बाजाराचे लक्ष राहील.
सोन्याचे दर
सध्या बाजारात सोन्याचा दर प्रति 10 ग्रॅम ₹85,998 आहे, तर चांदीचा दर प्रति किलो ₹97,953 पर्यंत पोहोचला आहे. हे दर शहरांनुसार थोडेफार बदलू शकतात. मात्र, देशातील मोठ्या शहरांमध्ये सोन्याच्या किमतीत फारसा फरक जाणवत नाही. स्थानिक मागणी आणि पुरवठ्यानुसार किंमतीत चढ-उतार होऊ शकतात. याशिवाय आंतरराष्ट्रीय घडामोडींचाही सोन्या-चांदीच्या दरांवर परिणाम होतो. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी बाजारातील हालचालींवर लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे.
मोठ्या शहरांतील दर
मुंबई, दिल्ली, कोलकाता, अहमदाबाद आणि चेन्नई या मोठ्या शहरांमध्ये सोन्याचे दर जवळपास समान आहेत. 22 कॅरेट सोन्याची किंमत सध्या अंदाजे ₹80,000 आहे, तर 24 कॅरेट शुद्ध सोने खरेदीसाठी ग्राहकांना सुमारे ₹87,000 मोजावे लागतील. 18 कॅरेट सोन्याचा दर सुमारे ₹65,000 च्या आसपास आहे. या शहरांमध्ये दरात फारसा मोठा फरक नाही. सोन्याच्या किंमती जागतिक बाजारातील बदलांवर आणि मागणी-पुरवठ्यावर अवलंबून असतात. त्यामुळे भविष्यातही दर बदलण्याची शक्यता आहे.
स्थानिक करांचा प्रभाव
दिल्लीमध्ये 22 कॅरेट सोन्याचा दर सध्या ₹80,260 आहे, जो इतर मोठ्या शहरांपेक्षा किंचित जास्त आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे दिल्लीतील जीएसटी आणि स्थानिक करांचा प्रभाव. दुसरीकडे, चेन्नईमध्ये 18 कॅरेट सोन्याचा दर ₹66,110 आहे, जो तुलनेने अधिक आहे. प्रत्येक शहरातील सोन्याच्या दरांवर स्थानिक कर आणि मागणी-पुरवठ्याचा मोठा प्रभाव असतो. त्यामुळे शहरानुसार दरात थोडा फरक आढळतो. सोन्याच्या किंमती रोज बदलत असल्याने खरेदीपूर्वी दर तपासणे आवश्यक आहे.
हॉलमार्किंगचे महत्त्व
सोने खरेदी करताना त्याच्या शुद्धतेची खात्री करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. हॉलमार्किंग हे सोन्याच्या शुद्धतेचे अधिकृत प्रमाणपत्र आहे. भारत सरकारने हॉलमार्किंग अनिवार्य केल्यामुळे ग्राहकांना विश्वासार्ह आणि शुद्ध सोने मिळते. भेसळयुक्त सोने विकले जाण्याची शक्यता असल्याने हॉलमार्किंग असलेलेच दागिने खरेदी करावेत. योग्य हॉलमार्क असलेले सोने घेतल्यास भविष्यात त्याची विक्री करताना देखील फायदा होतो.
जागतिक घडामोडींचा परिणाम
सोन्याच्या किमती सतत बदलत असतात आणि त्यावर अनेक घटक परिणाम करतात. आंतरराष्ट्रीय बाजारातील स्थिती, डॉलरच्या मूल्यातील चढ-उतार, व्याजदरातील बदल आणि जागतिक घडामोडी यामुळे दर वाढू किंवा कमी होऊ शकतात. आर्थिक अस्थिरता किंवा मोठ्या घडामोडींच्या काळात सोन्याला अधिक मागणी असते. जागतिक राजकीय तणाव, युद्धजन्य परिस्थिती किंवा चलनवाढ यामुळेही सोन्याच्या किमतींवर परिणाम होतो. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी या सर्व बाबींचा विचार करूनच गुंतवणूक करावी.
सणासुदीचा प्रभाव
सणासुदीच्या काळात सोन्याचे दर वाढण्याची शक्यता जास्त असते. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी योग्य वेळी खरेदी करून नफा मिळवण्याचा विचार करावा. सोन्याच्या किमती कमी असताना गुंतवणूक केल्यास भविष्यात चांगला परतावा मिळू शकतो. अनेक लोक सणासुदीला दागिने किंवा गुंतवणुकीसाठी सोने खरेदी करतात, त्यामुळे त्या काळात मागणी वाढते आणि दरही वाढतात. त्यामुळे अचानक वाढलेल्या किंमतींमध्ये खरेदी करण्यापेक्षा, आधीच योग्य नियोजन करून खरेदी करणे फायद्याचे ठरते.
गुंतवणुकीतील जोखीम
सोने खरेदी करताना त्याच्या शुद्धतेची खात्री असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे नेहमी हॉलमार्क असलेलेच दागिने खरेदी करावेत. तसेच, विश्वासू आणि नामांकित सराफांकडूनच खरेदी करणे सुरक्षित ठरते. सोन्यातील गुंतवणूक ही दीर्घकालीन फायदेशीर मानली जाते, त्यामुळे त्वरित नफा मिळवण्याच्या उद्देशाने गुंतवणूक करणे जोखीमपूर्ण ठरू शकते. सोन्याच्या किमती वेळोवेळी बदलत असल्याने अल्पकालीन नफ्यासाठी त्यात गुंतवणूक करणे धोका पत्करण्यासारखे आहे. त्यामुळे गुंतवणुकीसाठी योग्य वेळ आणि बाजाराची स्थिती लक्षात घेणे गरजेचे असते.
सोन्याचे दर वाढण्याची शक्यता
पुढील काही महिन्यांत सोन्याचे दर वाढण्याची शक्यता तज्ज्ञ व्यक्त करत आहेत. यामागे काही महत्त्वाची कारणे आहेत. जागतिक अर्थव्यवस्था सध्या अस्थिर असल्याने गुंतवणूकदार सुरक्षित पर्याय म्हणून सोन्यात गुंतवणूक करत आहेत. तसेच, विविध देशांच्या मध्यवर्ती बँका आपल्या आर्थिक धोरणांमध्ये बदल करत आहेत, ज्याचा परिणाम सोन्याच्या किमतींवर होत आहे. दुसरीकडे, सोन्याचा वापर दागिने, तंत्रज्ञान आणि इतर क्षेत्रांत सतत वाढत आहे. जागतिक घडामोडींचा परिणामही सोन्याच्या किमतींवर दिसून येऊ शकतो.
योग्य खरेदीसाठी टिप्स
सोने खरेदी करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात. खरेदी करण्यापूर्वी वेगवेगळ्या दुकानांमध्ये दरांची तुलना करणे फायद्याचे ठरते. हमखास गुणवत्तेसाठी हॉलमार्क असलेल्या दागिन्यांची निवड करावी. तसेच, खरेदीचे बिल आणि प्रमाणपत्र काळजीपूर्वक ठेवावे, जे भविष्यात उपयोगी पडू शकते. मेकिंग चार्जेस किती घेतले जात आहेत, हे समजून घेणे आवश्यक आहे, कारण यामुळे एकूण किंमतीत फरक पडतो. नेहमी विश्वासार्ह आणि नामांकित विक्रेत्यांकडूनच खरेदी करावी. अचानक सवलतींच्या भूलथापांना बळी पडू नये, कारण त्या अनेकदा भ्रामक असू शकतात.
भविष्यातील दरवाढ
सध्या सोने आणि चांदीच्या बाजारात स्थिरता दिसून येत असली, तरीही गुंतवणूकदारांनी सतर्क राहणे आवश्यक आहे. योग्य वेळी आणि योग्य दरात सोने खरेदी करणे फायद्याचे ठरू शकते. हॉलमार्क असलेल्या आणि विश्वासार्ह विक्रेत्यांकडूनच खरेदी केल्यास भविष्यात चांगला परतावा मिळू शकतो. बाजारातील चढ-उतार हे नेहमीचे असतात, पण तरीही सोने ही सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते. दीर्घकालीन फायदे मिळवण्यासाठी योग्य नियोजन करून गुंतवणूक करावी.